Sinu: differenze trà e virsioni

À prupositu di testwiki
Vai alla navigazione Vai alla ricerca
imported>EN-Jungwon
m Da veda dinò: clean up, replaced: [[Category: → [[Categoria: using AWB
 
(Micca sfarenza)

Versione attuale di e 18:06, 26 ott 2022

Datu un triangulu rittangulu, u sinu d'un angulu acutu hè difinitu com'è u rapportu trà i lunghezzi di u catetu oppostu à l'angulu è di l'iputenusa

In matematica, in particulari in trigunumitria, datu un triangulu rittangulu, u sinu di unu di i dui anguli interni aghjacenti à l'iputenusa hè difinitu com'è u rapportu trà i lunghezzi di u catetu oppostu à l'angulu è di l'iputenusa.

Più in generali, u sinu d'un angulu α, espressu in gradi o radianti, hè una quantità chì dipendi solu da α, custruita usendu a circumfarenza unitaria.

Difiniscendu com'è sin(x) u sinu in l'angulu x, s'otteni a funzioni sinu, una funzioni trigunumetrica di fundamintali impurtanza in l'analisa matematica.

Difinizioni

In u triangulu rossu annantu à a figura, u sinu di x hè datu da

sin(x)=DC

Più in generali, si difinisci u sinu d'un angulu x (aspressu in gradi o radianti) à parta da a circumfarenza guniumetrica, vali à dì da a circumfarenza di raghju unitariu in u pianu cartisianu. Presa a mezaretta chì esci da l'urighjina chì forma un angulu x incù l'assu di l'ascissi com'è annantu à a figura, u sinu di l'angulu hè dunqua difinitu com'è u valori di a cuurdinata y di u puntu d'intarsizioni trà a mezaretta è a circumfarenza (nantu à a figura, hè a lunghezza di u sigmentu CD).

U duminiu di a funzioni sinu hè l'insemu di i numari riali, mentri u cuduminiu hè l'intarvallu riali [1;+1], veni à dì applichendu tali funzioni à qualunqua numaru riali s'otteni sempri un numaru riali cumpresu trà 1 è +1, estremi inclusi.

A tavuledda siguenti esponi i principali valori nutevuli assunti da a funzioni sinu:

x in radianti 0 π6 π4 π3 π2 π 3π2 2π
x in gradi 30° 45° 60° 90° 180° 270° 360°
sin(x) 0 12 22 32 1 0 1 0

In i testi di matematica u sinu di x hè di solitu indicatu incù a nutazioni sin(x), induva sin hè un'abbriviazioni di u latinu sinus usata ancu in i paesi di lingua inglesa.

Esisti un'altra difinizioni di sinu chì si cullega à i rutazioni: u sinu d'un angulu x hè u cumpunenti longu l'assu di l'urdinati di u virsori i, virsori di l'assu di l'ascissi, ghjiratu di x.

Funzioni sinu

A funzioni sinu hè difinita assucendu à x u sinu di l'angulu x (rapprisintatu in radianti), è hè indicata incù sin(x). postu ch'è x è x+2π definiscini u stessu angulu, a funzioni sinu hè una funzioni piriodica di periodu 2π (induva 2π hè l'angulu ghjiru).

Ripprisintazioni grafica di a funzioni sinu
Disegnu y = sin(x) usendu u chjerchju trigunumetricu unitariu.

Sinu è cusinu

Trà sinu è cusinu esisti a rilazioni fundamintali:

sin2x+cos2x=1,

chì hè cunsiquenza di u tiurema di Pitagora. Infatti in u triangulu OCD in a figura in altu u cusinu di x hè difinitu com'è

cos(x)=OCOD.

D'altra parti u tiurema di Pitagora applicatu à u triangulu OCD furnisci a rilazioni:DC2+OC2=OD2,è dunqua:sin2x+cos2x=(DCOD)2+(OCOD)2=DC2+OC2OD2=OD2OD2=1. Vali ancu a rilazioni:

sin(x)=cos(xπ2).

Com'è par u cusinu, a cusecanti d'un angulu1 divisu u sinu di l'angulu.

Prubità analitichi di a funzioni sinu

A funzioni sinu (in turchinu) è a so apprussimazioni data da u pulinomiu di Taylor di 7º gradu (rusulatu).

A dirivata di a funzioni sinu hè a funzioni cusinu. Avemu veni à dì:sinx=cosx. A dirivata siconda hè inveci:sinx=sinx. A funzioni sinu hè una funzioni analitica, è a so espansioni in seria di Taylor hè:sinx=xx33!+x55!x77!+=n=0(1)nx2n+1(2n+1)!. In analisa matematica st'ugualità hè spessu usata par difiniscia u sinu. A stessa seria difinisci u sinu com'è funzioni olumorfa annantu à tuttu u pianu cumplessu.

Equazioni fundamintali rilativi à u sinu

Si rapportani quì di seguitu parechji equazioni fundamintali riguardu à a funzioni sinu;

sin2x+cos2(x)=1,
sin(x±y)=sinxcosy±cosxsiny,
cos(x±y)=cosxcosysinxsiny,

incù l`aghjunta di a cundizioni ch'è:

0<xcosx<sinx<x par 0<x<1.

Esisti ancu un'idantità trigunumetrica chì metti in rilazioni a funzioni sinu è a funzioni tangenti:

sin(x)=2τ1+τ2 incù τ=tanx2.

st'idantità si svela di fundamintali impurtanza in a risuluzioni d'equazioni guniumetrichi in a quali a scunnisciuta figura com'è argumentu sii d'un sinu sii d'un cusinu (o di funzioni dirivati da quiddi). Esisti, infatti, un'idantità analoga par ciò chì riguarda u cusinu, u chì parmetti a risuluzioni di l'equazioni in a scunnisciuta τ.

Difinizioni currilati

cscx=1sinx
x=arcsinyy=sinx,π2xπ2,1y1.

Storia è urighjina di u nomu

U cuncettu di sinu fù introduttu da u matematicu è astrunomu indiana Aryabhata I (in devanāgarī: आर्यभट) (476 - 550) in a so opara Aryabhatiya (499).

U sinu hè par difinizioni a mità d'una corda, veni à dì un sigmentu chì unisci dui punti (ditti estremi) d'una circumfarenza. A parola sanscrita par mità cordajya-ardha, calchì volta sustituitu incù ardha-jya è abbriviatu in jya (corda). Stu terminu fù impurtatu in a lingua araba com'è jiba, un terminu senza significatu prima di tandu ma chì riflittia a prununcia funetica di u nomu jya. Sicondu i reguli di a lingua araba, 'ssu nomu fù scrittu incù i dui cunsunanti jb, senza vucali. Più dopu, quandu i traduttori uccidintali ebbini cunniscenza di i fonti arabi, intarpritàni a parola jb com'è jaib, chì u so significatu era baia. Infini, u talianu Gherardo da Cremona (1114 - 1187) tradussi a parola in latinu com'è sinus, di a quali u significatu era par appuntu baia.

U sinu d'un angulu hè indicatu incù sin(x).

Da veda dinò


Noti


Fonti

'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia in talianu.